Hernieuwbare energie in Noorwegen: Wat u moet weten

Water beslaat ongeveer 5,05% van de totale oppervlakte van Noorwegen. Dit lijkt misschien een onbeduidend percentage, maar Noorwegen heeft het op één na grootste percentage water/land ter wereld, na Canada met 8,93%.

Onder de watermassa's bevinden zich de Noorse fjorden. Met meer dan 1.000 fjorden die door het land lopen, is Noorwegen het land met de meeste fjorden ter wereld. Met zoveel levend en actief water ter beschikking kan Noorwegen zich erop beroemen het Europese land met de grootste waterkrachtcapaciteitte zijn . 

Voortbouwend op deze informatie wordt vanaf 2020 in 60% van de energiebehoeften van Noorwegen voorzien door de efficiënte waterkrachtcentrales.

Hernieuwbare energie in Noorwegen is geen nieuw concept. Integendeel, het geavanceerde Noorwegen van vandaag is ontstaan uit cruciale beslissingen in de jaren 1800 over het gebruik van de kracht van rivieren en watervallen om elektriciteit op te wekken voor industriële doeleinden. Dit technologisch idee, in synergie met politieke akkoorden, zou de toekomst van de energieproduktie en -consumptie in Noorwegen ten goede veranderen.

Hernieuwbare energie in Noorwegen: Hoe ver zijn ze gekomen.

Wanneer je de situatie op het gebied van hernieuwbare energie van een land decennia na elkaar vergelijkt, zou je natuurlijk verwachten dat de verschillen zo groot zijn dat de grafieken vreemd uit elkaar lopen. Dit is echter niet het geval in Noorwegen. 

Wat de groei van hernieuwbare energie door de decennia heen interessant maakt om naar te kijken, is de bijna lineariteit van de infografieken. Als een land dat al lang een belangrijke speler is in de opwekking en het verbruik van schone energie, is de groei van het land vrij gestaag geweest met jaarlijkse nuances van verschil.

Laten we in het kort de reis van het land op het gebied van hernieuwbare energie door de jaren heen bekijken.

Energie

Onderstaande grafiek toont de energiebronnen van Noorwegen tussen 1965 en 2020. Hoewel waterkracht sinds 1965 de race in de energievoorziening heeft aangevoerd, is er geen significante procentuele groei geweest - het schommelde tussen 60% en iets meer dan 70% binnen deze studieperiode. Van de andere hernieuwbare energiebronnen vertoonde alleen windenergie een aanzienlijke groei tegen 2020, terwijl andere bronnen, waaronder zonne-energie, onbeduidende percentages handhaafden.

Elektriciteit

De onderstaande elektriciteitsgrafiek toont hoeveel elektriciteit in Noorwegen tussen 1985 en 2021 door elke bron werd geproduceerd. De resultaten vertonen gelijkenissen met de grafiek van het totale energieverbruik, met voor Noorwegen een piek in het aandeel waterkracht in 2000 (99,57%), dat daalde tot 91,72% in 2021. Windenergie daarentegen neemt in 2021 de tweede plaats in (7,49%), na een langzame groei sinds 1985. 

CO2-uitstoot

Onderstaande grafiek geeft weer hoeveel CO2 werd uitgestoten per eenheid energieproductie per jaar tussen 1965 en 2020. Hoewel deze cijfers lage koolstofemissiewaarden vertegenwoordigen, tonen zij duidelijk aan dat, in tegenstelling tot wat men had verwacht, in Noorwegen geen indrukwekkende vermindering van de CO2-uitstoot per geproduceerde energie-eenheid heeft plaatsgevonden sedert een jaar dat zo ver teruggaat als 1965.

Beleidsmaatregelen ter bevordering van de groei van hernieuwbare energie in Noorwegen

Welvaart op het gebied van duurzame energie in Noorwegen zou niet mogelijk zijn zonder de synergie die bestaat tussen actieve overheidsdeelname en een meegaande burgerij. Er zijn verschillende beleidsmaatregelen genomen om de energiesituatie in Noorwegen te handhaven en te verbeteren, en deze worden hieronder belicht.

1. CCS Project Longship: Dit project, dat in 2020 van start is gegaan, is in Noorwegen geïntroduceerd om infrastructuur te bouwen met voldoende capaciteit om uitgestoten CO2 af te vangen en op te slaan.
2. Groen Conversie Pakket- Groen Onderzoek Platform: De Noorse regering kondigde in 2021 aan dat zij 1 miljard Noorse kronen (een equivalent van 992,6 miljoen euro) zou investeren in een groen platform om groene groei te bewerkstelligen en een bedrijfsgemeenschap voor onderzoekers en liefhebbers van groen ondernemen te faciliteren.
3. Nationale begroting 2021- Onderzoek naar waterstof: In de Noorse begroting voor 2021 is in totaal 200 miljoen NOK uitgetrokken voor de bouw van infrastructuur, een waterstofmarkt en een onderzoekscentrum voor milieuvriendelijke energie.
4. Northwind Research Centre Launch: De Noorse Onderzoeksraad heeft in 2021 120 miljoen NOK gepompt in het Noorse Onderzoekscentrum voor windenergie. Het onderzoek is gericht op het creëren van exportmogelijkheden voor Noorse bedrijven en het minimaliseren van de milieueffecten die de ontwikkeling van windenergie in de toekomst kan veroorzaken.
5. BTW-vrijstelling voor elektrische auto's: In 2021 kondigde de Noorse regering aan dat EV-eigenaars geen btw hoeven te betalen. Dit resulteerde deels in de sterke stijging van de verkoop van EV's in Noorwegen, waar in 2021 bijna 80% van de auto's die in het land werden verkocht EV's waren.

Lopende projecten voor hernieuwbare energie in Noorwegen

Noorwegen streeft naar 2030 als koolstofneutraliteitsjaar. De windenergiecapaciteit van het land blijft echter slechts een minieme fractie van de totale hernieuwbare energieproductie, goed voor slechts 10% van zijn productie.

Om dit verhaal om te draaien, lopen er momenteel verschillende windmolenparkprojecten:

• Drijvend offshore windmolenpark: TwinWay
• Drijvend offshore windmolenpark: Hywind Tampen
• Drijvend offshore windmolenpark: Utsitra Nord
• Oyfjellet onshore windproject
• Windmolenpark op land: Hordavind

Prognoses van deskundigen

Zoals eerder vermeld, hoopt Noorwegen tegen 2030 koolstofneutraal te zijn. We hebben het beleid en de projecten besproken die zijn opgezet om dit doel te bereiken. Na beoordeling van een rapport dat in opdracht van de Federatie van Noorse Industrieën is opgesteld, komt DNV echter tot de conclusie dat dit onmogelijk is.

Het plan voor 2030 voorziet in een vermindering van de koolstofemissies met 55% ten opzichte van het niveau van 1990. In het Noorse energietransitierapport van DNV wordt voorspeld dat Noorwegen tegen 2030 hooguit een vermindering met 24% en tegen 2050 een vermindering met 79% kan realiseren. 

Deze prognose is gebaseerd op de prognose van de elektriciteitsvraag in Noorwegen. Uit verdere analyses in het verslag blijkt dat de vraag naar elektriciteit in het komende decennium groter zal zijn dan de geproduceerde elektriciteit, wat onvermijdelijk een ongunstig stempel zal drukken op de CO2-reductie.

Laatste gedachten

Op basis van bovengenoemd rapport zal een onoverkomelijke toename van de vraag naar elektriciteit mensen ertoe aanzetten fossiele brandstoffen te verbruiken, waardoor de koolstofneutraliteitsdoelstelling een paar stappen terug wordt gezet. Om te voorkomen dat een piek in de koolstofuitstoot zich voordoet, wordt de Noorse regering aangeraden meer gewicht toe te kennen aan haar beleid inzake koolstofafvang en -opslag (CCS).

‍